ماجرای ولادت امام مجتبی علیهالسلام
امام حسن (ع) دومین امام شیعیان جهان در سال سوم هجرت به دنیا آمد و مشهور آن است که این مولود فرخنده در شب نیمه ماه رمضان متولد شده است.
داستان ولادت و مراسم نامگذارى
و اما داستان ولادت به گونهاى که در روایات شیخ صدوق (ره) در امالى و علل و عیون اخبارالرضا (ع) و روایات دیگر محدثین شیعه و اهل سنت آمده و از امام سجاد (ع) روایت شده این گونه است که فرمود:
چون فاطمه (س) فرزندش حسن را به دنیا آورد، به پدرش على (ع) عرض کرد: نامى براى او بگذار، على (ع) فرمود: من چنان نیستم که در مورد نامگذارى او به رسول خدا پیشى گرفته و سبقت جویم. در این وقت رسول خدا (ص) بیامد، و آن کودک را در پارچه زردى پیچیده، به نزد آن حضرت بردند. حضرت فرمود: مگر من به شما نگفته بودم که او را در پارچه زردنپیچید؟ سپس آن پارچه را به کنارى افکند و پارچه سفیدى گرفته و کودک را در آن پیچید، آنگاه رو به على (ع) کرده فرمود: آیا او را نامگذارى کردهاى؟
عرض کرد: من در نامگذارى وى به شما پیشى نمىگرفتم.
رسول خدا (ص) فرمود: من هم در نامگذارى وى بر خدا سبقت نمىجویم.
در این وقت خداى تبارک و تعالى به جبرئیل وحى فرمود که براى محمد پسرى متولد شده، به نزد وى برو و سلامش برسان و تبریک و تهنیت گوى و به وى بگو: براستى که على نزد تو به منزله هارون است از موسى، پس او را به نام پسر هارون نام بنه.
جبرئیل از آسمان فرود آمد و از سوى خداى تعالى به وى تهنیت گفت و سپس اظهار داشت: خداى تبارک و تعالى تو را مامور کرده که او را به نام پسر هارون نام بگذارى. رسول خدا (ص) پرسید: نام پسر هارون چیست؟ عرض کرد: «شبر» فرمود: زبان من عربى است؟ عرض کرد: نامش را «حسن» بگذار، و رسول خدا (ص) او را حسن نامید.
و در برابر این روایت، روایات دیگرى هم در کتابهاى علماى شیعه و اهل سنت آمده که چون حسن (ع) به دنیا آمد، على (ع) او را «حرب» نامید، و چون رسول خدا (ص) اطلاع یافت به على (ع) دستور داد آن نام را به «حسن» تغییر دهد.
و یا اینکه على (ع) نام این نوزاد را «حمزه» گذارد و چون حسین به دنیا آمد نام او را «جعفر» گذارد، و پس از آن رسول خدا (ص) على (ع) را طلبیده و به او فرمود: به من دستور داده شده که نام این فرزند خود را تغییر دهم، سپس به على (ع) دستور داد که نام آن دو را «حسن» و «حسین» بگذارد، و على (ع) نیز به دستور آن حضرت عمل کرد.
ولى همان گونه که صاحب کشفالغمه گفته است، این مطلب بعید به نظر مىرسد، و خلاف مشهور و ضعیف است، و مشهور همان است که در روایت بالا ذکر شد، و باقر شریف در کتاب حیاة الحسن این گونه روایات را از موضوعات و جعلیات دانسته و دلیلهایى بر این مطلب ذکر کرده که بهتر است براى اطلاع بیشتر به همان کتاب مراجعه نمایید.
و در روایات بسیارى از طریق اهل سنت آمده که این دو نام شریف «حسن» و «حسین» در جاهلیت سابقه نداشته و از نامهاى بهشتى است، و متن یکى از آن روایات که طبرى در کتاب ذخائر العقبى روایت کرده، این گونه است که عمران بن سلیمان گفته:
الحسن و الحسین اسمان من اسماء اهل الجنة، ما سمیتبهما فى الجاهلیة»
(حسن و حسین دو نام از نامهاى اهل بهشت است که در زمان جاهلیت سابقه نداشته است.)